Borówka

Uprawa borówki w Polsce

Borówka wysoka zaczęła być uprawiana w Polsce kilkadziesiąt lat temu, od tego czasu nieustannie rośnie areał uprawny tego owocu. Uprawa może być prowadzona praktycznie na terenie całego kraju, jednak są rejony gdzie produkcja prowadzona jest na dużą skalę. Według danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa za 2023 rok, powierzchnia uprawy borówki w Polsce wynosiła już 12 608 ha. Najwięcej nasadzeń znajduje się w województwie mazowieckim, lubelskim i łódzkim.

Wraz ze wzrostem areału pojawiają się nowe problemy. Uprawa borówki wymaga wiedzy i dużych nakładów finansowych. Zadbać trzeba o odpowiednią glebę i jej pH, bilans mikro i makroelementów, oraz właściwe nawodnienie. Wyzwaniem stają się choroby i szkodniki, sprowadzanie materiału szkółkarskiego niesie ze sobą ryzyko przeniesienia patogenów. W ostatnich latach dużym zagrożeniem stała się choćby Muszka plamoskrzydła (Drosophila suzuki). Szkody wyrządzają zarówno larwy jak i osobniki dorosłe. Pierwsze wyjadają miękisz żerując w owocach oraz małe otwory w skórce dzięki, którym oddychają. Na powierzchni owoców widzimy miękkie załamanie jagody. Stanowi to doskonałe miejsce zakażenia dla chorobotwórczych grzybów lub bakterii. W wyniku tak szybkiego rozwoju szkodnika od momentu pojawienia się straty w plonie mogą sięgać nawet 100%.

Ryzyka pogodowe w uprawie borówki

Zagrożeniem o znacznym znaczeniu gospodarczym są ryzyka pogodowe, wśród nich najpoważniejsze szkody  w plantacjach rokrocznie powoduje grad.

Tym ryzykiem uprawy zagrożone są przez dłuższy czas – od kwitnienia do zbiorów. Często dochodzi do poważnych szkód, które niszczą cały plon. Zagrożeniem są nie tylko duże fronty pogodowe – producenci owoców mogą też odczuwać poważne skutki lekkiego regionalnego gradu z uwagi na wysokie wymogi jakościowe. Grad jest szczególnie niebezpieczny dla dojrzałych owoców. Dojrzałe owoce pękają w słońcu i zaczynają gnić. Czasami powstają zapadające się obtłuczenia w tkance miękkiej. Szkodę tę trudno rozpoznać jednak mocno ogranicza ona przydatność owoców do spożycia.

Wskutek uszkodzeń, zielone niedojrzałe owoce reagują z kolei drewnieniem skórki. Z uwagi na wady optyczne nie jest możliwe wprowadzenie ich na rynek.

W przypadku gdy grad jest bardzo intensywny, może dochodzić do szkód całkowitych w postaci ścięć owoców lub ich zawiązków . Uszkodzenia sprzyjają też infekcjom bakteryjnym lub grzybiczym, wywoływanym np. przez bakterie Pseudomonas.

Szczególnym przypadkiem szkody jest grad uderzający w kwiaty. Z reguły odpadają całe kwiaty lub kwiatostany, których brak odzwierciedlony jest w niższym plonie. Zdarza się jednak, że odrywają się lub uszkodzone zostają tylko płatki kwiatów, a zalążnia na zewnątrz wygląda na nienaruszoną. Szkoda wydaje się być więc w pierwszej chwili niewielka. Dalszy rozwój owoców zależy od tego, czy doszło już do zapylenia. Pszczoły i trzmiele nie rozpoznają bowiem kwiatów pozbawionych płatków, a co za tym idzie nie dojdzie do zapylenia.

Jak dobrze ubezpieczyć borówkę?

Ubezpieczenie owoców wymaga specjalnego podejścia, w tych uprawach jakość odgrywa decydującą rolę. Dlatego ubezpieczenie powinno gwarantować odszkodowanie zarówno w odniesieniu do szkód ilościowych (mniejszy plon, brak plonu) jak i, co jest w tym wypadku decydujące, jakościowych (owoce uszkodzone, zdeformowane).

Ubezpieczenie borówki oferowane przez VH POLSKA objęte jest 65% dopłatą do składki, odpowiedzialność rozpoczyna się już od 10 % ubytku w plonie a ubezpieczyciel odpowiada zarówno za szkody ilościowe jak i jakościowe w wyniku działania gradu.