Pomiń i przejdź do treści

Jak dobrze ubezpieczyć ziemniaki?

Jak dobrze ubezpieczyć ziemniaki?

Uprawa ziemniaka – podstawowe informacje

Ziemniaki, które przywędrowały do Polski z Ameryki Południowej w XVI wieku, początkowo nie były wykorzystywane spożywczo ze względu na swój gorzki smak. Z czasem jednak zyskały na popularności, przede wszystkim ze względu na bardzo dużą zawartość skrobi, która jest najbardziej pożądanym składnikiem tego warzywa z rodziny psiankowatych. Największa powierzchnia upraw w Polsce przypada na lata 50 i 60 ubiegłego stulecia. Obecnie areał ziemniaków w naszym kraju osiąga ok. 300 tys. ha, a zbiory wynoszą ok. 9 mln ton. Ziemniaki uprawiane są na różne cele, z czego wynika spora różnorodność odmianowa tej rośliny. Bulwy ziemniaka wykorzystywane są w celach:

  • konsumpcyjnych – bezpośrednie spożycie przez człowieka lub produkcja artykułów spożywczych takich jak czipsy, frytki,
  • przemysłowych – surowiec do produkcji etanolu oraz krochmalu,
  • paszowych – ziemniaki stanowiły cenny pokarm dla zwierząt, natomiast obecnie zostały wyparte przez pasze objętościowe i kiszonki z kukurydzy lub innych roślin zielonkowych.

W Polsce głównymi odbiorcami bulw są firmy specjalizujące się w produkcji artykułów spożywczych, przede wszystkim frytek i chipsów, oraz przemysł krochmalniczy. Oprócz tego spora część uprawianych ziemniaków trafia bezpośrednio na spożycie i to prawie przez cały rok, dlatego wyróżniamy odmiany jadalne na wczesny zbiór (tzw. młode ziemniaki) oraz odmiany jadalne zbioru głównego. Podstawową różnicą między tymi odmianami jest termin sadzenia i zbioru bulw, ponieważ młode ziemniaki sadzimy już w marcu (czasami nawet w lutym), często pod okrywami, aby zbierać plony w czerwcu. Natomiast odmiany ziemniaków jadalnych zbioru głównego sadzimy od połowy kwietnia, a zbiór zaczyna się zazwyczaj dopiero na początku września

Wybór technologii uprawy, odmiany czy przeznaczenia bulw zależy przede wszystkim od specyfikacji lokalnego rynku zbytu. Niemniej jednak niezależnie od wyboru plantatora, rośliny w czasie wegetacji są narażone na różnego rodzaju ryzyka pogodowe, od których warto ubezpieczyć plantację.

Młodym ziemniakom może zagrozić przymrozek wiosenny

Ziemniaki są roślinami ciepłolubnymi. Minimalna temperatura gleby podczas ich kiełkowania to ok. 7 °C, natomiast największe przyrosty bulw odbywają się temperaturze pomiędzy 15 a 20 °C, dlatego podczas wzrostu, tuż po posadzeniu, plantatorzy często okrywają redliny, aby spowodować szybsze nagrzewanie się gleby oraz aby chronić kiełkujące nadziemne części roślin przed niskimi temperaturami. Zdarza się jednak, że przymrozki wiosenne utrzymują się przez kilka dni i/lub nocy. Może wtedy dojść do uszkodzenia zielonych części roślin rozwijających się ponad powierzchnią gleby. Symptomami uszkodzeń są charakterystyczne przypalenia liści i łodyg, które z czasem brązowieją oraz zasychają, przez co zmniejsza się powierzchnia asymilacyjna.  Im mniejsza powierzchnia asymilacyjna, tym większe zaburzenia w procesach fotosyntezy i budowaniu plonu.

Deszcz nawalny może uszkodzić ziemniaki

Wydawałoby się, że ziemniaki przykryte pod grubą warstwą ziemi są chronione przed czynnikami atmosferycznymi, jednak w rzeczywistości nawet taka ochrona może nie wystarczyć. Uprawa tego gatunku rośliny z rodziny psiankowatych jest dość charakterystyczna, ponieważ przed lub podczas sadzenia formowane są redliny, które stanowią miejsce rozwoju i wzrostu bulw. Gleba we wnętrzu redliny powinna być pulchna, aby zapewnić najbardziej optymalne warunki rozwoju, a na zewnątrz odpowiednio zagęszczona w celu uniknięcia rozmycia przez wodę opadową lub wodę pochodzącą z nawadniania. Jednak warunki atmosferyczne bywają różne, a deszcze nawalne są jednym z ekstremalnych zjawisk pogodowych, które mogą zagrażać uprawie ziemniaków. Opady deszczu nawalnego mogą spowodować częściowe rozmycie redlin oraz zamulenie gleby. Dodatkowo, jeśli po opadach nastaną kilkudniowe upały, które spowodują błyskawiczne wysychanie ziemi, może to doprowadzić do mocnego zaskorupienia wierzchniej warstwy gleby.

Na powierzchni, gdzie zostały rozmyte redliny szacowany jest ilościowy ubytek w plonie oraz określa się procentowy udział zielonych bulw, które – ze względu na przeznaczenie – zostaną prawdopodobnie odrzucone podczas sortowania, ponieważ narażone na działanie promieni słonecznych ziemniaki podczas fotosyntezy produkują solaninę – substancję toksyczną, dlatego takie bulwy nie nadają się dalszego wykorzystania.

Szkody gradowe w uprawie ziemniaka

Parametrami użytkowymi ziemniaków są plony bulw oraz zawartość skrobi. Mogłoby się wydawać, że bulwy są chronione przed anomaliami pogodowymi, jednak jest to ochrona wyłącznie zmagazynowanego produktu, a sam proces budowania plonu odbywa się w większości w części nadziemnej rośliny, a więc w liściach oraz łodygach. Ziemniaki wytwarzają sporą ilość pędów nadziemnych, a zatem ich zielona masa, która zapewnia procesy fotosyntezy, jest bardzo narażona na różne czynniki pogodowe takie jak gradobicie.

W przypadku wystąpienia gradobicia powierzchnia asymilacji zostaje utracona przez co rośliny zaczynają całą swoją energię kierować na odtworzenie pędów nadziemnych. Ziemniaki zaczynają wtedy wytwarzać nowe liście kosztem rozwoju bulw. Typowym obrazem dla szkód gradowych są podziurawione, ścięte, poszarpane liście, a czasem całkowite ścięcia pędów. Proces oszacowania straty wskutek gradobicia odbywa się zazwyczaj dwuetapowo. Rzeczoznawcy określają stopień uszkodzenia masy zielonej i na tej podstawie wyliczają ubytek w plonie i utratę zawartości skrobi.

Jaki pakiet ubezpieczeniowy dla uprawy ziemniaka

Niewątpliwie uprawa ziemniaków jest wymagająca, ponieważ oprócz odpowiedniej agrotechniki należy zapewnić tej uprawie żyzną glebę, dużą ilość wody i składników odżywczych oraz wykonać szereg zabiegów zabezpieczających przed chorobami lub szkodnikami. Jednak należy pamiętać o jeszcze jednej istotnej ochronie jaką jest ubezpieczenie. Produkt Secufarm Lato można w przystępny sposób dopasować w zależności od przeznaczenia bulw ziemniaka. Podstawowym ryzykiem, od którego należy ubezpieczyć plantacje to gradobicie, natomiast resztę ryzyk można dostosować do specyfikacji produkcji, np. ubezpieczenie ziemniaków wczesnych poszerzyć o przymrozki wiosenne, a ziemniaki odmian późnych o ryzyko deszczu nawalnego, tak aby zapewnić płynność finansową gospodarstwa po wystąpieniu szkody.

Warto wiedzieć

Sprawdź jakie uprawy możesz ubezpieczyć, od jakich ryzyk i co najważniejsze, do kiedy możesz kupić polisę ubezpieczenia upraw.

Jakie są terminy ubezpieczania upraw?

Dotowane ubezpieczenia upraw sprzedawane są w ciągu roku w dwóch sezonach: wiosennym trwającym od marca do czerwca i jesiennym rozpoczynającym się we wrześniu a kończącym w grudniu. Z decyzją o zawarciu umowy ubezpieczenia nie należy jednak zwlekać, może się bowiem zdarzyć, że na danym terenie ubezpieczenia zostaną wyprzedane wcześniej. Termin zakupu polisy ubezpieczenia upraw należy również dopasować do swojego planu zasiewów. Warto, aby ochrona ubezpieczeniowa obejmowała uprawę od zasiania bądź posadzenia. Ubezpieczając należy również mieć na względzie, że ochrona ubezpieczeniowa zaczyna się po tzw. okresie karencji, wynoszącym od kilku do 14 dni od daty zakupu polisy.

Od czego ubezpieczyć uprawy?

Ubezpieczenie upraw ma chronić przed stratami finansowymi w razie zniszczeń spowodowanych przez ryzyka pogodowe. Uprawy można ubezpieczyć od wystąpienia takich zdarzeń losowych, jak: grad, huragan, deszcz nawalny, przymrozki wiosenne, ujemne skutki przezimowania. Dobór odpowiedniej ochrony ubezpieczeniowej jest podyktowany indywidualnymi potrzebami producenta rolnego, powinien odpowiadać rodzajowi uprawy, warunkom klimatycznym i glebowym prowadzenia produkcji a także dawać gwarancję bezpieczeństwa finansowego w razie wystąpienia ewentualnych szkód.

Co można ubezpieczyć w ramach polisy ubezpieczenia upraw?

Uprawy polowe objęte ubezpieczeniem dotowanym to zboża, kukurydza, rzepak, rzepik, chmiel, tytoń, ziemniaki, buraki cukrowe, rośliny strączkowe. Uprawy warzyw i owoców objęte ubezpieczeniem dotowanym to: owoce drzew i krzewów owocowych, drzewa i krzewy owocowe, truskawki – nasadzenia i owoce, warzywa gruntowe.