Jak dobrze ubezpieczyć kukurydzę?

Kukurydza na ziarno i na kiszonkę

Zarządzanie ryzykiem w produkcji kukurydzy

Prowadzenie uprawy kukurydzy związane jest z odpowiednim przygotowaniem gleby i oczekiwaniem na siew „w ciepłą glebę”. Zwyczajowo przyjmuje się, że siewy kukurydzy mogą być prowadzone wtedy, kiedy kwitnie mniszek pospolity, potocznie zwany mleczem. Wysiew odbywa się specjalnymi siewnikami punktowymi, które gwarantują pożądaną obsadę roślin. Kombinacja herbicydów dolistnych i doglebowych powinna być stosowana, gdy tylko kukurydza znajdzie się w fazie 2 liścia (BBCH 12), a chwasty uformowały już od 2 do 3 liści. Później pozostaje już tylko czekać i obserwować przebieg pogody. Z tego też powodu uważa się, że jest to uprawa sprawiająca stosunkowo mało trosk.

Wrażliwość kukurydzy na przymrozki wiosenne

Zazwyczaj przymrozki wiosenne nie wywołują istotnych szkód ze względu na fazę, w jakiej kukurydza wtedy się znajduje. Przymrozki wiosenne najczęściej występują w trakcie wschodów lub krótko po wschodach. Nawet jeżeli kukurydza jest w fazie 2 – 4 liści (BBCH 12-14), to stożek wzrostu tej rośliny znajduje się ok. 1,0 do 2,0 cm pod powierzchnią gleby – w zależności od głębokości zasiewu. Zapewnia to ochronę przed skrajnymi temperaturami w ciągu dnia i w pewnym stopniu zapewnia ochronę przed niskimi temperaturami w nocy. Niemniej jednak, zdarza się obserwować żółknięcie i częściowe obumieranie młodych liści w wyniku działania ujemnych temperatur.

Deszcz nawalny poważnie zagraża kukurydzy

Degradacja powierzchniowych warstw gleby spowodowana deszczem nawalnym przyczynia się do wystąpienia zjawiska erozji wodnej prowadzącego do uszkodzenia systemu korzeniowego kukurydzy. Ponadto, przy bardzo obfitych opadach deszczu, w profilu glebowym mogą wytworzyć się nieprzepuszczalne warstwy gleby, przez co stosunki powietrzno-wodne są zaburzone. Zagęszczenie oraz zamulenie wierzchnich poziomów gleby skutkuje pogorszeniem wymiany gazowej, prowadząc nawet do niedotlenienia systemów korzeniowych roślin. Zdarza się, że nasiona lub młode rośliny podczas spływu wody są przemieszczane. Duże ilości gwałtownego deszczu przyczyniają się również do zmian w składzie chemicznym gleby. Spora część składników pokarmowych zostaje wypłukana, przeniesiona w zupełnie inne miejsce lub przenika w dolne warstwy gleby stając się niedostępna dla upraw. Dlatego ważne jest szybkie uzupełnienie niedoborów niezbędnych składników takich jak: azot, wapń, magnez, bor czy potas. Metodami niwelowania uszkodzeń po deszczu nawalnym są np. dodatkowe rowy odwadniające, czy zabiegi spulchniające glebę (broną chwastownikiem) poprawiające stosunki powietrzno-wodne.

Kukurydza, która zdążyła się ukorzenić ma szanse na pełne zregenerowanie się, a wschodzące i przebijające się przez zamuloną powierzchnię gleby rośliny mogą przyczynić się do pełnej kompensacji szkody spowodowanej deszczem nawalnym. Niestety w niektórych przypadkach takie metody nie przyniosą poprawy i jedyne wyjście to przesianie uprawy lub założenie nowej plantacji. Jednak należy zaznaczyć, iż ponowny wysiew można przeprowadzić maksymalnie do 15 czerwca ze względu na pozostałą liczbę dni wegetacyjnych w roku.

Grad powoduje znaczne szkody w uprawie kukurydzy

Kukurydza dysponuje bardzo dużą powierzchnia asymilacyjną. Dzięki zachodzącym w liściach procesom fotosyntezy budowany jest plon – zielona masa oraz ziarno. Uszkodzenia w postaci ścięć, poszarpania przez grad zaburza powierzchnię asymilacyjną. W zależności od fazy rozwojowej, w której występuje zdarzenie, uszkodzenie powierzchni asymilacyjnej wpływa na budowanie plonu. Dlatego w przypadku uszkodzenia kukurydzy przez grad wskazane są oględziny wstępne, gdzie określana jest faza rozwojowa, w której wystąpiło zdarzenie, stopień uszkodzenia masy liści. Następnie, na oględzinach końcowych określany jest ubytek w plonie zielonej masy (przeznaczenie na kiszonką) lub ziarna.

Szkody huraganowe na plantacji kukurydzy

Wysoka wilgotność gleby w trakcie intensywnego wzrostu roślin może prowadzić do przechylania się roślin pod wpływem huraganu. Tego typu szkody szacuje się większości przypadków dwu- lub nawet kilku etapowo, ze względu na zdolności regeneracyjne roślin lub możliwość wystąpienia kolejnego zjawiska pogodowego przed zbiorami. Kukurydza, która została tylko pochylona może rekompensować uszkodzenia wyginając się ku górze, tworząc w miejscu uszkodzenia tzw. „fajkę”. Rozmiar szkód może także ulec zwiększeniu w przypadku wystąpienia kolejnych groźnych zjawisk pogodowych jak choćby deszcz nawalny, który może spowodować wyleganie korzeniowe dodatkowo utrudniając zbiór.

Przełom września i października, kiedy kukurydza z przeznaczeniem na ziarno zaczyna intensywnie dojrzewać, to czas intensywnych zjawisk pogodowych. Huragany, które występują nawet przez kilka dni mogą przyczynić się do „powalenia” całych połaci kukurydzy. Wstępne oględziny plantacji, zaraz po pojawieniu się zjawisk pogodowych polegają na potwierdzeniu wystąpienia ryzyka, określeniu fazy rozwojowej roślin, w której wystąpiło zdarzenie i ustaleniu terminu oględzin końcowych w trakcie zbiorów. Czynności przeprowadzone podczas oględzin końcowych polegają na ustaleniu ostatecznego ubytku w plonie w strefach wyznaczonych podczas oględzin wstępnych.

Huragany i deszcze nawalne to niezwykle groźne zjawiska, których prawdopodobieństwo wystąpienia w czasie sezonu wegetacyjnego w ostatnich latach wzrasta. Wielkość uszkodzeń w uprawie kukurydzy zależy od kilku czynników. Poza intensywnością oraz częstotliwością samych zjawisk pogodowych decydujący wpływ ma faza rozwojowa w dniu szkody. Sposobem na zabezpieczenia się przed groźnymi zjawiskami pogodowymi są ubezpieczenia upraw, a rozwiązaniem kompleksowym ubezpieczenie od kilku ryzyk w pakiecie. Takie rozwiązanie może zapewnić płynność finansową w przypadku wystąpienia szkód i utraty plonu.